آشنایی با پدیده بهمن برفی، با سرد شدن هوا و بارش برف سنگین اخیر، احتمال‌هایی نظیر سقوط بهمن در جاده‌ها نیز افزایش پیدا کرده است. نباید فراموش کرد که سقوط بهمن تابع زمان نیست و از سوی دیگر پیش‌بینی این رخداد هم به صورت قطعی و ۱۰۰ درصد امکان‌پذیر نمی‌باشد. بدیهی است که شناخت بهمن می‌تواند مانع برخی از تصمیم‌گیری‌های اشتباه انسانی شود بنابراین در این مقاله شما را با این پدیده طبیعی مهیب آشنا خواهیم کرد.
بهمن چیست؟
آن چه که از آن با عنوان بهمن برفی یاد می‌شود، فقط و فقط یک نمونه ساده از این پدیده طبیعی است. اما همه آن‌ها یک شکل نیستند. در حال حاضر اطلاعات درباره انواع این بالای طبیعی به شدت ناقص است. لابد در فیلم‌های کارتونی دیده‌اید که یک گلوله برفی کوچک که در سراشیبی شروع به غلتیدن می‌کند، کم‌کم بزرگ می‌شود و تبدیل به بهمن می‌شود اما بهتر است بدانید که شکلگیری بهمن واقعی به هیچ‌وجه شباهتی با آن چه که ما در فیلم‌های کارتونی دیده‌ایم، ندارد.
کارل بیرکلند (Carl Birkland) مدیر مرکز مدیریت بهمن مونتانا، چگونگی و علت شکلگیری بهمن‌ها را این‌طور تشریح می‌کند: «بهمن‌ها حوادث طبیعی فاجعه‌باری هستند که ما اغلب ماشه آن‌ها را می‌کشیم. بهمن برخلاف تصور عوام، ناشی از غلتیدن یک گلوله برفی نیست بلکه انبساط یا ارتجاع طویل یک توده بزرگ برف باعث می‌شود که صفحه یا ورقه‌ای از کل مجموعه جدا شده و در مسیری شیب‌دار به سمت پایین سرازیر شود.» تریسی ویلسون (Tracy Wilson) نویسنده بخش علوم وبسایت Howstuffworks درباره چگونگی شکلگیری بهمن می‌گوید: «بهمن حاصل کنار هم قرار گرفتن سه فاکتور کلیدی است: ۱) برف، ۲) سطح شیب‌دار و ۳) عاملی که منجر به رهاسازی انرژی شود.»
ویلسون در ادامه به عوامل تاثیرگذار اشاره می‌کند: «لایه سست توده‌های عظیم برف اغلب به واسطه یخ یا شبنم یخ‌زده سطحی و عمقی شکل می‌گیرند. کریستال‌های تراش‌دار یا دانه‌های برف نیز در شکلگیری لایه‌های سست اثرگذار هستند. اگر لایه سست شکل گرفته در توده برف نزدیک سطح باشد، آن‌گاه بهمنی کوچک پدیدار می‌شود.» «بهمنچه» یا بهمن کوچک را میتوان به شن و ماسه‌هایی تشبیه کرد که از تپه‌های شنی به پایین می‌غلتند. این پدیده اشاره دارد به آبشاری از برف پودری و سست که از نوک V شکل کوه به پایین سرازیر می‌شود. بهمن‌های کوچک بسته به اندازه و ابعادی که دارند، منجر به خسارات مالی و بعضا حتی انسانی می‌شوند.
اگر لایه سست در بخش عمقی‌تر توده برف تشکیل شود، بهمنی بزرگ شکل خواهد گرفت که این نوع بهمن طبیعتا خطرناک‌تر است. بهمن‌هایی از این نوع مثل صفحه یا تخته از کل توده جدا می‌شوند و با قدرت هرچه تمام‌تر هم به پایین سرازیر می‌شوند. سستی لایه‌های زیرین گاه به حدی است که کل حجم توده برف را یک جا به پایین می‌کشد. ضمن این که باد هم یکی از عواملی است که می‌تواند در شکلگیری بهمن موثر باشد. از سایر فاکتورهای تاثیرگذار در ریزش بهمن نیز میتوان به شیب، پوشش زمین، پوشش گیاهی، میزان بارش برف، وضعیت‌های جوی خاص، جهت و درجه‌حرارت اشاره کرد.
